Transkrypcja

Chemia biologiczna
 Transkrypcja = synteza RNA to proces
przepisywania informacji genetycznej, zapisanej
w sekwencji nukleotydów wchodzących w skład
DNA, na sekwencje nukleotydów budujących
cząsteczkę RNA.
Proces transkrypcji katalizowany jest przez
enzym – polimerazę RNA
Funkcje polimerazy

 Poszukuje w DNA miejsc odpowiedzialnych za

inicjację = PROMOTORY
 Rozplata krótki odcinek podwójnej helisy DNA
 Rozpoznaje sygnały terminacji, które określają kiedy
transkrypcja powinna się skończyć
 Oddziałuje z białkami aktywującymi i
wpływającymi(czynniki transkrypcyjne) na syntezę
RNA, które regulują inicjację transkrypcji. Białka te
odgrywają ważniejszą rolę u eukariotów.
Przed zainicjowaniem syntezy RNA polimeraza
RNA(helikaza) musi rozpleść DNA na nić
matrycową, która ulega transkrypcji i nić
kodującą.
Transkrypcja w komórkach
prokariotycznych
W obrębie promotora leżą dwie 6-nukleotydowe
sekwencje:
- Sekwencja-10 to TATAAT nazywany kasetą Pribnowa
jest istotnym elementem promotora
- Sekwencja-35 to TTGACA ważny przy rozplataniu DNA.

Są one podobne w różnych genach. Polimeraza RNA nie

wymaga startera do rozpoczęcia transkrypcji. Wiążąc
się z miejscem promotorowym, polimeraza RNA
bezpośrednio rozpoczyna syntezę RNA.– inicjacja.
 Elongacja zachodzi w bąblach
transkrypcyjnych poruszających się wzdłuż
matrycy DNA.
RNA o strukturze spinki do włosów przed
kilkoma resztami U prowadzi do terminacji
transkrypcji.
W miejscach terminacji, w których nie tworzy się
spinka terminacyjna do zakończenia
transkrypcji potrzebne jest dodatkowe białko –
białko Rho.
 Transkrypcja w komórkach
eukariotycznych

Inaczej niż w komórkach prokariotycznych

w jądrze eukariontów występują trzy
polimerazy RNA: RNA I, RNA II, RNA III,
które odpowiadają za transkrypcję
różnych typów RNA.
Większość miejsc promotorowych dla
polimerazy RNA II zawiera rejon o
sekwencji TATA(A/T)A(A/T) określaną
jako kaseta TATA.
Inicjacja transkrypcji
przez polimerazę
RNA II.
 Wydłużanie łańcucha RNA trwa aż do
momentu terminacji. Inaczej jednak niż w
komórkach prokariotycznych, polimeraza
RNA II nie kończy transkrypcji w
specyficznych miejscach, ale w
miejscach przypadkowych, w różnej
odległości za genem.
Reakcje dojrzewania
Praktycznie wszystkie pierwotne transkrypty
powstające w komórce eukariotycznej
podlegają dalszej obróbce.
Splicing – wycinanie intronów

W miejscu intronu,
który ma zostać
usunięty z pre-mRNA
tworzy się
wieloskładnikowy
kompleks –
SPLICEOSOM.
Splicing składa się z dwóch reakcji
transestryfikacji.
Splicing alternatywny
Transkrypcja i translacja u ekuariotów są
rozdzielone w czasie i przestrzeni.
Bibliografia

 Biologia, Villee
 Krótkie wykłady z biochemii, Hames
 Biochemia, Stryer