Kurs szycia

chirurgicznego
Historia szwów chirurgicznych i szycia
Najstarsze zapiski, w których wyraźnie mowa o
szyciu i podwiązywaniu pochodzą ze starożytnego
Egiptu (2000 – 1500 lat p.n.e.).

Opisy zamykania ran i podwiązywania naczyń

zamieszczone są w papirusie Edwina Smitha

Imhotep
Do tego celu używano ścięgien
zwierzęcych, włókien roślinnych czy
sznurków. Lniane paski były używane
jako prototypy przylepca
Historia szwów chirurgicznych i szycia
W krajach Afryki i Ameryki Południowej rany wewnętrzne np.
jelita były „zszywane” za pomocą bengalskich mrówek.
Historia szwów chirurgicznych i szycia
Niemiecki chirurg Mattheus Gottfried Purmann
(1648-1721) moczył cienki katgut i jedwab w
winie przez noc poprzedzającą użycie.
Zanotował mniejszy odsetek zainfekowanych
ran.

Józef Lister (1827-1912) przeprowadził pierwsze

eksperymenty z wyjaławianiem nitek
przygotowanych do szycia.

Propagator kwasu karbolowego jako środka

przeciwbakteryjnego.

Wprowadził do użytku chromowany katgut.

 Historia szwów chirurgicznych i szycia
Chemia tworzyw sztucznych umożliwiła w II połowie XX wieku
produkcje nici syntetycznych, niewchłanialnych. Ich powszechne
stosowanie spowodowało znaczące obniżenie ilości powikłań
pooperacyjnych.
Polipropylen Włokno poliestrowe

Odkrycia Craiga (poliglaktyna) i Schmitta (polimer kwasu glikolowego)

umożliwiło produkcje syntetycznych nici wchłanialnych.
 Po co szyjemy ?

Zbliżenie brzegów rany szwem ma na

celu skrócenie okresu gojenia oraz
uzyskanie lepszego efektu
kosmetycznego.
 Co szyjemy ?
 Rana – każde naruszenie ciągłości tkanek lub
ich spoistości. Rana posiada: brzegi, ściany,
dno, rozwarcie.
Każdej ranie towarzyszą cechy zapalenia:
- zwiększona ciepłota (calor)
- zaczerwienienie (rubor)
- obrzęk (tumor)
- ból (dolor)
- upośledzenie funkcji (functio laesa)
 Podział ran
 Ze względu na głębokość:
- rany powierzchniowe (vulnera superficiata)
- rany głębokie (vulnera profunda)
- rany powikłane
- drążące do naturalnych jam ciała
- przenikające narząd lub tkankę
- ślepe
 Ze względu na ilość zranionych narządów
- rany proste – rana obejmuje jeden narząd
- rany złożone – rana obejmuje więcej niż
jeden narząd lub
tkankę
 Ze względy na czas, który upłynął od
zranienia:
- rany świeże – do 8 h od powstania rany
- rany zakażone – po 8 h od powstania rany
 Podział morfologiczny ran:
- otarcie (excoriatio)
- rana cięta (v. sectum)
- rana rąbana (v. caesum)
- rana tłuczona (v. contusum)
- rana szarpana (v. laceratum)
- rana płatowa (v. lobatum)
- rana kłuta (v. ictum)
- rana postrzałowa (v. sclopetarium)
- rana kąsana (v. morsum)
 Kiedy nie szyjemy?
 Nie powinno się zszywać ran po 12 h od
wypadku.
 Kłutych
 Kąsanych
 Postrzałowych
 Silnie zabrudzonych
 Przed zszyciem rany
 Uzyskanie pisemnej lub ustnej zgody chorego na
zabieg chirurgiczny.
 Profilaktyka tężca u osób zranionych:
1) dokładne oczyszczenie rany
2) dobrana indywidualnie immunoprofilaktyka
na podstawie oceny ryzyka wystąpienia tężca
Wysokie ryzyko: Niskie ryzyko:
 Znaczne zanieczyszczenie  Rany świeże.

bakteryjne rany.  Rany małozanieczyszczone .

 Zranienia ponad 24h przed
zaopatrzeniem
 Rany zawierające zniszczone
tkanki
 Trudności w opracowaniu rany
 Rany miażdżone, kłute.
 Etapy postępowania z raną
 Jałowe przygotowanie i obłożenie
 Podanie środka znieczulającego
 Hemostaza
 Płukanie i opracowanie
 Warstwowe zeszycie
 Opatrunek
Jałowe obłożenie
Co jest potrzebne?
Nożyczki Imadło
Skalpel

Pean

Pęseta

0,9% NaCl
Szew Znieczulenie Jałowe gaziki
 Przygotowanie
 Dokładne mycie i dezynfekcja dłoni

 Jałowe rękawiczki
 Jak to założyć?
1. Przygotuj duże, czyste miejsce i otwórz
paczkę z rękawiczkami.

2. Otwórz wewnętrzne
opakowanie uwidaczniając
złożone rękawiczki.

6. Mankiety
5. Palce prawej ręki rękawiczki
4. Lewą ręką, bez w rękawiczce należy wciąga się
rękawiczki wciąga się wsunąć pod jej ponad
3. Prawą rękawiczkę wyciąga rękawiczkę na prawą odwrócony mankiet ściągacze
się z opakowania palcami lewej rękę, dotykając tylko i założyć drugą fartucha.
ręki przez złożony mankiet jej wewnętrznej rękawiczkę na lewą
rękawiczki. powierzchni. rękę.
 Przygotowanie
 Ranę i okolicę należy oczyścić z ciał obcych
przez umycie roztworem przeciwbakteryjnym
i przepłukanie dużą ilością
soli fizjologicznej.
Należy przygotować
dostateczna ilość miejsca
wokół rany, aby zapobiec
zabrudzeniu narzędzi
i szwów chirurgicznych.
 Przygotowanie cd.
 Wokół rany układa się jałowe
serwety, aby zapewnić sterylność
pola operacyjnego.

 Konieczne są jałowe rękawiczki, często używa

się także maski i fartucha chirurgicznego.
 Znieczulenie
!!! Pacjenta należy zapytać o znane uczulenie lub niepożądane reakcje na
środki znieczulające !!!

 Zwykłe wystarcza 0,5% lub 1% lidokaina

(Xylocainum 2%, Lignocainum hydrochloricum
1%, 2%).
 Sporadycznie można użyć Bupivacainy ze
względu na jej długie działanie.
Wykonując miejscowe znieczulenie nasiękowe ostrzykujemy brzegi rany.
Podając środek znieczulający używa się możliwie cienkiej igły i wstrzykuje
powoli. Zbyt duża ilość środka znieczulającego może spowodować
zniekształcenie brzegów rany, co uniemożliwi dokładne dopasowanie i będzie
miało negatywny efekt kosmetyczny. Lek znieczulający działa po 5
minutach.
 Hemostaza
 Najlepiej uzyskać hemostazę uciskając przez
pewien czas opatrunkiem krwawiące miejsce,
ewentualnie łapiąc krwawiące naczynie
kleszczykami lub zakładając szew
tzw.podkłucie.
 Przed rozpoczęciem zszywania rana powinna
być sucha.
Podwiązanie naczynia
Podkłuwanie naczynia
 Płukanie i opracowanie
 Ranę przed zszyciem należy oczyścić
usuwając ciała obce, skrzepy krwi i martwe
tkanki.
 Wyrównanie brzegów rany czyli nadanie
takiego kształtu i wycięciu martwych brzegów
powłok, aby umożliwić założenie szwów
 Płuczemy strzykawką z igła 0,9% roztworem
NaCl.
Czym szyjemy?

IGŁY
 Igły chirurgiczne
Zasadniczo dzielimy je na dwie grupy:
- igły z oczkami na końcu, które łączy się z
nitką w czasie zabiegu
- igły tzw. atraumatyczne połączone trwale z
niką
 Dobór igły
 Igła powinna mieć odpowiednią długość,
grubość, przekrój i stopień wygięcia. Długość
igły zależy od objętości przeszywanych
tkanek. W przybliżeniu powinna się równać
trzykrotnej ich grubości.
 Przekrój igły zależy od rodzaju zespalanych
tkanek:
Igieł kłujących używa się do szycia tk.
Miękkich (tk.podskórna, narządy wewn.)
Igieł tnących do tkanek bardziej zbitych
(powięzi i skóry)
Kształty igieł
 Rozmiary nici a ich zastosowanie
Rozmiar nici Możliwe zastosowanie w chirurgii
11/0
10/0
9/0 mikrochirurgia/operacje okulistyczne
8/0
7/0
6/0 chirurgia plastyczna/chirurgia skóry
5/0 chirurgia naczyń
4/0
3/0
2/0 najczęściej zamykanie ran brzucha
0 położnictwo/chirurgia ginekologiczna
1
2
3
4 najczęściej – przyszywanie dużych struktur
5
6
 Nici
Szwy wchłanialne Szwy niewchłanialne
Catgut (Softcat - B.Braun  Jedwab (Softsilk,Mersilk)
Kwas poliglikolowy (PGA)  Stal (Steel, Steelex)
- (Safil - B.Braun, Dexon-Tyco) Poliester (Surgidac,Ti Cron,Mersile
Cron,Mersil
Poliglaktyna – (Vicryl - Ethicon) Poliamid (,Dafilon,Ethilon)
Poliglecapron - (Monocryl - Ethicon)
Polipropylen (Surgipro,Prolene)

Symbol końcówki igły Opis rozmiaru i krzywizny igły

Opis końcówki igły
Grubość nici
data
3-0 ½ 37mm waznośi
Nazwa szwu NAZWA cutting Kształt igły

Grubość nici 36”90 cm ▼ nr.

producent
jednowłównowa seryjny
Typ nici wchłanialna
producent
 Szwy
Najczęściej używamy szwów niewchłanialnych o grubości nici 2-0, 3-0, 4-
0. Szew atraumatyczny pakowany jest podwójnie, aby można go było
wyjąć aseptycznie. Ułożenie igły w opakowaniu pozwala na jej uchwycenie
imadłem, zanim uruchomi się idąca za nią nić, unikając w ten sposób
plątania nitki.
 Narzędzia
 Podstawowe narzędzia umożliwiające szycie ran, to:
- imadło,
- pęseta chirurgiczna z ząbkami,
- pęseta anatomiczna,
- kleszczyki hemostatyczne (ewentualnie kleszczyki Kochera z
ząbkami),
- nożyczki i ostrze skalpela z ząbkami.

 Do zszycia prostej rany wystarczy imadło oraz pęseta

Imadło Hegara Imadło Mathieu

Pęseta anatomiczna
 Trzymanie narzędzi
 Imadło należy trzymać tak, aby kciuk i palec serdeczny
znajdowały się w uszkach narzędzia, palec środkowy
spoczywał u podstawy uszka przeznaczonego dla palca
serdecznego, a wskaziciel dodatkowo stabilizował ramię
imadła.
 Można i tak, trzymając imadło wewnątrz dłoni
 Pęsetę trzymany jak długopis, między
kciukiem, a palcem wskazującym i
środkowym.
 Igła w imadle
Igłę chwyta się imadłem w 2/3 jej długości. Chwycenie igły
zbyt blisko uszka może spowodować jej złamanie, natomiast
uchwycenie jej w pobliżu ostrego końca uniemożliwia
prawidłowe wykłucie z tkanek.
Wkłuwanie i wykłuwanie igły
Wkłuwanie i wykłuwanie igły
Wkłuwanie i wykłuwanie igły
Wkłuwanie i wykłuwanie igły
Wiązanie
 Trzeba pamiętać, ze zbyt
mocne dociągniecie wiązanych
szwów powoduje niedokrwienie
brzegów rany i utrudnia
procesy gojenia
Nie prawidłowe wkłucie igły
 Usuwanie szwów
Okres utrzymywania szwów skórnych zależy od okolicy ciała
poddanej zabiegowi, stopnia napięcia tkanek, rodzaju wykonanej
operacji oraz jakości gojenia rany. Po tym czasie szwy należy
usunąć. Przeciętnie wynosi on 5-7 dni.
Szew węzełkowy

Służy do zbliżania tkanek

spoistych, będących pod
pewnym napięciem. Ze
względu na łatwość
zakładania i usuwania jest
bardzo często używany do
szycia skóry
Pionowy szew materacowy
Szew nazywany
samoadaptacyjnym. W
przypadku zeszycia skóry
jego dolna część łączy
tkankę podskórną, a górna
skórę i naskórek
odpowiednio
jednoimiennie zbliżając je
do siebie
Szew poziomy materacowy
Szew wykorzystywany do
zespalania mięśni, powięzi,
rzadziej skóry.
Szew ciągły (szew Kurschnera)
Szew zakładany na otrzewnej
lub narządach miąższowych
(np.. Wątroba)
Szew śródskórny
Do jego zakładania
należy używać materiału
szewnego łatwo
przesuwalnego –
jednowłównowego.
Szew zakładamy gdy
zależy nam na
szczególnej estetyce
blizny.
Igła prowadzona jest
poziomo w warstwie
podnaskórkowej
Zakańczanie szwu ciągłego
Szew kapciuchowy
Szew o okrężnym przebiegu
zagbiający np. kikut
wyrostka robaczkowego w
kątnicę lub zamykający
otwory np.. Otrzewnej.
Szwy retencyjne
Szwy retencyjne
przechodzą przez wszystkie
warstwy. Maja na celu
wzmocnienie szwu w
przypadku gdy tkanka jest
poddawana dużym
naprężeniom (np. powłoki
jamy brzusznej).
 Inne sposoby zespalania ran
Staplery
 Inne sposoby zespalania ran
Usuwanie klamerek
Inne sposoby zespalania ran
Stripy
 Inne sposoby zespalania ran
 Klej tkankowy umożliwia szybsze w porównaniu z
tradycyjnym szyciem zamknięcie ciętych ran urazowych i
chirurgicznych, zapewniając podobny wygląd kosmetyczny
blizny. Czas potrzebny do zamknięcia małych ran urazowych
jest krótszy niż w przypadku tradycyjnych sposobów.
 Opatrunek
Po co?
 Chroni ranę
 Stabilizuje powierzchnię
 Równomiernie uciska
 Wchłania wszelkie wydzieliny
 Estetycznie wygląda
 Etapy postępowania
 Zgoda pacjenta
 Profilaktyka przeciwtężcowa
 Jałowe przygotowanie i obłożenie
 Podanie środka znieczulającego
 Hemostaza
 Płukanie i opracowanie
 Warstwowe zeszycie
 Opatrunek
 Piśmiennictwo:
1. Lawrence P.F. (red.): Chrurgia Ogólna,
Urban&Partner, Wrocław 1998
2. Narębski J. (red.): Zarys Propedeutyki
Chirurgii, AM w Łodzi 1999
3. Trybus M.: Podstawy szycia chirurgicznego,
Medycyna Praktyczna 2006