You are on page 1of 9

Impulsem zwi kszaj cym rol w gla by o

wynalezienie silnika parowego przez Thomasa Newcomena w 1712 r., ktry zosta u yty do wypompowywania wd gruntowych z kopal . Przedtem kopalnie by y osuszane za pomoc wiader wyci ganych sznurami na powierzchnie co by o szalenie nie efektywne. James Watt ulepszy maszyn parow w 1765 r., dzi ki czemu mog a ona s u y nie tylko to pompowania wody ale tak e do nap du wielu innych maszyn.
Znaczenie wynalazku Thomasa Newcomena polega o

na tym, e po raz pierwszy energia cieplna uzyskana podczas spalania paliwa zosta a zamieniona ruch. Wcze niej aby uzyska energi ruchu trzeba by o zbudowa wiatrak lub turbin wodn . Sta o to si impulsem do konstrukcji wielu nowych maszyn.

W 1799 roku w oski wynalazca Alessandro Volta zbudowa pierwsz bateri , i tym samym da wiatu pierwsze rd o energii elektrycznej. Od jego nazwiska nazwano jednostk napi cia elektrycznego obecnie w naszych gniazdkach mamy dost pn energi elektryczn o napi ciu 230 volt.

Wiek XIX epoka maszyny parowej.


W XIX wieku wiat rozwija si coraz szybciej. W ca ej Anglii rozwija y si

fabryki z maszynami nap dzanymi silnikiem parowym. Rs rynek i kwit eksport. Ten ci g y, nieprzerwany wzrost produkcji przemys owej zosta nazwany rewolucj przemys ow i szybko ogarn ca Europ Zachodni i Ameryk P nocn . Po raz pierwszy w historii energia mog a by u yta w dowolnym miejscu, czasie i w dowolnej niemal ilo ci. Wcze niej ludzie zale eli od energii wiatru czy p yn cej wody co powodowa o e maszyny (np. m yny) mog y by budowane tylko w okre lonych miejscach. Oprcz fabryk silnik parowy znalaz tak e inne zastosowania. W 1804 roku zosta a zbudowana pierwsza lokomotywa parowa, a w trzy lata p niej pierwszy statek parowy. W tym samy czasie zacz to wykorzystywa gaz ziemny do o wietlania fabryk. W 1807 roku po raz pierwszy u yto nafty (odzyskanej z w gla) do jako paliwo dla ulicznych latarni w Londynie.

Jednym z najwa niejszych praktycznych zastosowa maszyny parowej by a lokomotywa. Pierwsze poci gi ruszy y na trasy na pocz tku XIX wieku, dokonuj c prawdziwej rewolucji w transporcie l dowym. W 1869 r. uko czono budow linii kolejowej cz cej wschodnie i zachodnie wybrze e Stanw Zjednoczonych. Za wynalazc wsp czesnego parowozu uwa a si George Stephensona. Jego parowz Rakieta (Rocket) z 1829 sta si pierwowzorem wszystkich dalszych konstrukcji.

W po owie XIX wieku ludzie zacz li

eksperymentowa z generatorami elektrycznymi nap dzanymi przez turbiny wodne a pod koniec wieku z generatorami nap dzanymi przez wiatraki. W 1860 Francuz Auguste Mouchot po raz pierwszy wykorzysta energi s o ca do wytworzenia pary, ktra z kolei pos u y a mu nap dzania ma ego silnika parowego. W 1880 roku ruszy a pierwsza elektrownia z generatorem elektrycznym nap dzanym przez maszyn parow . Jej twrc by Thomas Edison a elektrownia dostarcza a pr d do o wietlenia ulicznego na Wall Street. W 1859 roku w Pensylwani w USA zacz to wydobywa rop naftow . Ludzie odkryli e spalaj c ten surowiec mo na uzyska ciep o i wiat o. Z czasem nauczyli si jak przerabia rop aby otrzyma olej nap dowy, ktry mg by u yty jako paliwo dla nowego wynalazku: silnika spalinowego.

Wiek XX: epoka silnika spalinowego.


Pojawienie si nowego paliwa oleju nap dowego

da o impuls do zbudowania pierwszego silnika spalinowego. W silniku tym energia wyzwolona podczas spalania paliwa wprawia w ruch t ok silnika. W 1885 roku niemiecki in ynier Benz u y takiego silnika do zbudowania pierwszego samochodu. W rok p niej inny in ynier Daimler skonstruowa pierwszy czteroko owy samochd (auto Benza mia o tylko 3 ko a). Oczywi cie wynalazki te by y bardzo drogie i na ich zakup sta by o tylko prawdziwych bogaczy. Zmieni o to si za spraw ameryka skiego przemys owca Henrego Forda, ktry zastosowa po raz pierwszy produkcj ta mow .

W 1903 roku, dwaj bracia: Wilbur i Orville Wright zastosowali silnik spalinowy w swojej maszynie lataj cej powsta pierwszy samolot. Mniej wi cej w tym samym czasie we W oszech ruszy a pierwsza elektrociep ownia geotermalna wykorzystuj ca gor ce rd a do ogrzewania mieszka . W 1905 roku Einstein opublikowa swoj s ynn teori ktra zak ada a e masa mo e by zamieniana w energi .

W po owie XX wieku odkryto jak wykorzysta energi drzemi c w atomach. Austriacka fizyk j drowa, Lise Meitner, odkry a reakcj rozszczepienia atomu, w wyniku ktrej dochodzi o do uwolnienia ogromnych ilo ci energii. Rwnolegle naukowcy na ca ym wiecie zacz li pracowa nad opanowaniem reakcji syntezy j drowej. Elektrownie wykorzystuj ce tak reakcje mog yby ca kowicie zaspokoi zapotrzebowanie ludzko ci na energi przez miliony lat.

Nagasaki, 9 sierpnia 1945 grzyb atomowy obwieszcza wiatu pocz tek ery atomowej.

Katastrofa elektrowni atomowej w Czarnobylu zapocz tkowa a proces odchodzenia od tego typu elektrowni w wielu krajach. Mimo e nowoczesne reaktory atomowe s wed ug zapewnie naukowcw ca kowicie bezpieczne, nastawienie zwyk ych ludzi w stosunku do energetyki nuklearnej jest od tego czasu negatywne.

Wsp czesno

Dzi ki dost pno ci energii nasze ycie jest

du o bardziej komfortowe ni przed wiekami. Wszystko ma jednak swoj cen . W 1973 roku arabscy producenci ropy naftowej, z powodw politycznych, wstrzymali dostawy do krajw zachodnich. Przez jedn noc ceny ropy wzros y trzykrotnie. Doprowadzi o to do pierwszego globalnego kryzysu energetycznego. Ludzie zrozumieli po raz pierwszy jak bardzo s uzale nienie od energii i jakie znaczenie ma rozs dne jej gospodarowanie. Cen jak p aci ludzko za dost pno energii jest degradacja rodowiska. Elektrownie, kopalnie samochody nale do najwi kszych rde zanieczyszcze i obwinia si je o globalne ocieplenie.

Zapotrzebowanie ludzko ci na energi wci wzrasta. Szacuje si e do 2050 roku zaludnienie osi gnie poziom 10 miliardw (obecnie 6 miliardw) i zapewnienie wszystkim dost pu do energii stanowi ogromne wyzwanie. Na dodatek trzeba zda sobie spraw e zasoby ropy i w gla s ograniczone i naukowcy zgadzaj si , e wyczerpi si one w tym wieku.

Stary wiatrak na tle ogromnej ch odni kominowej elektrowni atomowej w Antwerpii; rd o: SHPAENA (Safeguarding Historical Photographic Archives of European News Agencies, 1981 r.). Wzrastaj cego zapotrzebowania na energi w najbli szym czasie nie uda si , wbrew opiniom niektrych ekologw, zaspokoi za pomoc odnawialnych rde energii nieunikniony jest dalszy rozwj energetyki atomowej.

You might also like