You are on page 1of 20

Prezentacja o Mikoaju Koperniku

yciorys i najwaniejsze dokonania

Biografia
Dnia 19 lutego 1473 roku przy ulicy witej Anny w Toruniu (obecnej ulicy Kopernika) przyszed na wiat Mikoaj Kopernik, syn Mikoaja - kupca z Krakowa oraz matki torunianki - Barbary z domu Watzenrode. Kopernik przechodzi ulicami Starego Miasta do szkoy parafialnej, ktra miecia si w pobliu kocioa farnego pod wezwaniem witego Jana. W szkole tej uczy si aciny, rachunkw i piewu.

Modo
Kopernik posiada rodzestwo: starszego brata Andrzeja oraz dwie siostry Barbar i Katarzyn. Krtko przed mierci ojca w 1483 roku rodzina Kopernikw przeniosa si do kamienicy przy Rynku Staromiejskim. Kiedy ojciec umar Mikoaj mia zaledwie dziesi lat i potrzebowa oficjalnego opiekuna. Zosta nim wuj ukasz Watzenrode.

Dom Kopernika w Toruniu

Nauka
W osiemnastym roku ycia za spraw wuja ukasza Watzenrode Kopernik uda si do Krakowa na studia uniwersyteckie, ktre koczy w latach 14911495. Pobiera wwczas nauki akademickie w dziedzinie geometrii, trygonometrii, matematyki oraz astronomii. Nastpne lata to kolejne studia we Woszech w Bolonii na wydziale prawa kanonicznego (1496-1500), a nastpnie w Padwie w latach 1501-1503, gdzie studiuje medycyn. W roku 1503 Kopernik obroni przewd doktorski z prawa kanonicznego, ale na doktorat z medycyny nie starczyo ju czasu, ani pienidzy.

Astronomia
Mikoaj Kopernik podczas swego pobytu we Woszech ceni sobie bardzo znajomo z astronomem woskim Domenico Maria di Novara, z ktrym zapewne obserwowa ciaa niebieskie i przy ktrym umocni swoje zainteresowanie gwiazdami i tajemnicami wszechwiata. Po okresie nauki wraca Kopernik na Warmi, aby suy kapitule, ktra umoliwia mu ukoczenie studiw.

Warmia
Na Warmii Mikoaj prowadzi szeroko zakrojon dziaalno publiczn. Bra udzia w zjazdach stanw pruskich u boku swego wuja ukasza Watzenrode, biskupa warmiskiego. Opracowuje traktat monetarny tj. rozpraw o sposobie bicia monet, w ktrej jako pierwszy wrd ekonomistw udowadnia, e dobra moneta wypierana jest z obiegu przez gorsz. By te Kopernik wspautorem pierwszych map Warmii, Prus Krlewskich, Zalewu Wilanego i Krlestwa Polskiego. Tumaczy dziea greckie na acin, otrzymywa te zaproszenie wyszych wadz kocielnych w Rzymie do wsppracy przy projekcie reformy kalendarza. Najwicej jednak czasu powici obserwacji gwiazd.

Ochrona Olsztyna
W roku 1516 Mikoaj Kopernik zostaje mianowany administratorem dbr wsplnych kapituy. W styczniu 1521 roku do murw Olsztyna zbliaj si Krzyacy. Kopernik, jako administrator przygotowuje miasto i zamek olsztyski do obrony. Dziki wzorowemu przygotowaniu atak krzyacki zosta odparty i miasto nie zostao zdobyte. Bya w tym wielka zasuga Kopernika. Jeszcze w tym samym roku, Kopernik zoy urzd administratora w zwizku z powoaniem go na wysze stanowisko - komisarza Warmii. W roku 1523 zosta wybrany generalnym administratorem diecezji warmiskiej. W tym czasie wrci do Fromborka i tam pozosta ju do mierci. We Fromborku zajmowa si sprawami administracyjnymi, leczeniem chorych oraz dalszymi pracami nad nowym ukadem sonecznym.

Biskup, czy astronom


Kiedy w roku 1537 umiera biskup Ferber, kapitua warmiska wrd 4 kandydatw na to stanowisko wysuna midzy innymi kandydatur Kopernika. Jednake krl, do ktrego naleaa decyzja w tej sprawie wybra na biskupa warmiskiego Jana Dantyszka. Bya to jednak mimo wszystko propozycja najwyszej rangi jak Kopernik w swoim yciu otrzyma.

Prace nad dzieem wszechwiata


Przebywajc nadal we Fromborku zajmuje si Kopernik astronomi i pracuje nad swym wiekopomnym dzieem o wszechwiecie. Przy obserwacji planet posuguje si gwnie trzema instrumentami, ktre sam wykona: kwadrantem sonecznym sucym do obliczenia szerokoci geograficznej miejsca obserwacji, sfer armilarn (tzw. astrolabium) - do wyznaczania ktw wsprzdnych planety oraz triquetrum (narzdzie paralaktyczne) do obserwacji ksiyca. Sw now teori podaje w zarysie w tzw. "Komentarzyku", ktry w odrcznych odpisach kry po caej Europie.

Dzieo Kopernika
Prac nad dzieem,, De revolutionibus" rozpocz Kopernik okoo 1515 roku i waciwie do koca ycia cigle wnosi do niej poprawki. W maju 1539 roku przyby do Fromborka mody uczony niemiecki Jerzy Joachim von Lauchen zwany Retykiem, ktry znacznie przyczyni si do wydania drukiem wielkie dziea Mikoaja Kopernika. W roku 1540 Retyk wyda rozpraw Pt. ,, Narratio prima" czyli,, Opowiadanie pierwsze", w ktrej obwieszcza wiatu odkrycia Kopernika. Po dugich namowach przekonuje on astronoma do wydania drukiem dziea,, O obrotach sfer niebieskich". W roku 1541 Retyk opuszcza Frombork wiozc do Norymbergii wielkie dzieo Kopernika. Ukazuje si ono drukiem w 1543 roku w Norymbergii, w drukarni Jana Petreiusa pod tytuem,, De revolutionibus orbium coelestium libri VI", a dedykowane zostaje papieowi Pawowi III. Dzieo to skadao si z szeciu ksig i 203 kart, a pierwszy nakad wynosi okoo tysica egzemplarzy.

Teofilakt Symokatta
Mikoaj Kopernik przetumaczy z jzyka greckiego na acin zbir 85 listw: Teofilakta scholastyka Symokatty listy obyczajowe, sielskie i miosne w przekadzie aciskim (Theophilacti Scolastici Simocatti Epistole morales, rurales et amatoriae, interpretatione latina). Tumaczenie to ukazao si drukiem w drugiej poowie 1509 w oficynie Jana Hallera w Krakowie.

Wstrzyma Soce, ruszy Ziemi

Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem, obraz Jana Matejki

Wnioski Kopernika
1. Nie istnieje wsplny rodek dla wszystkich krgw, czyli sfer niebieskich. 2. rodek Ziemi nie jest rodkiem wiata, ale jedynie rodkiem cikoci oraz rodkiem krgu Ksiycowego. 3. Wszystkie drogi gwiazd bdnych otaczaj dookoa Soce, w pobliu ktrego znajduje si rodek wiata. 4. Stosunek odlegoci Soca od Ziemi do odlegoci firmamentu jest mniejszy anieli promienia Ziemi do odlegoci Soca, tak e stosunek ten w otchaniach firmamentu staje si znikomy. 5. Jakikolwiek dostrzegamy ruch firmamentu, nie pochodzi on z jego wasnego jakoby ruchu, ale wywoany jest ruchem samej Ziemi. Ona to wic, wraz z najbliszymi jej ywioami. odbywa w cigu doby ruch obrotowy dookoa swoich niezmiennych biegunw, a wobec nieba trwale nieruchomego. 6. Jakikolwiek ruch wydawaoby si mie Soce, zjawisko takie nie pochodzi z wasnego jego ruchu, lecz jest zudzeniem powstaym skutkiem ruchu Ziemi oraz jej krgu, z ktrym toczymy si dookoa Soca jak inna jaka planeta, co znaczy, e Ziemia odbywa rwnoczenie kilka ruchw. 7. Dostrzegane u bdnych gwiazd cofanie si i posuwanie naprzd nie jest wasnym ich ruchem, ale jest take zudzeniem, pochodzcym z ruchomoci sameje Ziemi. Tak wic ju sam jej ruch wystarcza do wytumaczenia tylu widocznych na niebie rozmaitoci.

Definicje stwierdze
Owe siedem stwierdze stanowi sedno tego, co pniej nazwano "Rewolucj Kopernikowsk". Ta rewolucja miaa trwa 100 lat. Gosz one, e wikszo ruchw obserwowanych na niebie to ruchy pozorne, widoczne tylko dlatego, e sami si poruszamy. W swym Zarysie podaje Kopernik rwnie kolejno sfer: Najwyej znajduje si nieruchoma, wszystko zawierajca i mieszczca sfera gwiazd staych. Po niej nastpuj kolejno sfery Saturna, Jowisza i Marsa, a pod t ostatni mamy sfer, w ktrej krymy sami. Pod ni za znajduje si sfera Wenus i wreszcie ostatnia z nich - sfera Merkurego. Sfera Ksiyca obraca si wok rodka Ziemi.

mier Kopernika
Tymczasem Kopernik ciko zachorowa, by wreszcie dnia 24 maja 1543 roku zamkn oczy ju na zawsze. Zosta pochowany w podziemiach katedry fromborskiej, w pobliu otarza nalecego do jego kanonii. Jak gosi legenda, pierwszy egzemplarz swojej ksiki dosta na ou mierci. Mia wylew, nie mg wic wprowadzi adnych poprawek, ale zdoa jeszcze przed mierci zobaczy swoje dzieo wydane drukiem. Pozostawi zaledwie kilka listw, a biografia, ktr napisa jego przyjaciel, zagina. Do historii przeszed jako geniusz kosmologii, ktry przyspieszy rewolucj naukow. Poniewa zerwa z astronomi Ptolemeusza, mwimy o nim "wstrzyma Soce, ruszy Ziemi. "

Recenzja ksiki pt. ,,Dziaalno publicystyczna Mikoaja Kopernika


Mariana Biskupa.
Prof.dr hab. Marian Biskup jest laureatem Nagrody FNP92 w dziedzinie nauk humanistycznych za prac zatytuowan ,,Wojna Pruska, czyli walka Polski z zakonem krzyackim z lat 1519-1521. Urodzi si w Inowrocawiu, gdzie w 1946r. Ukoczy liceum oglnoksztacce, a nastpnie studiowa na wydziale Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Mikoaja Kopernika w Toruniu. Badania nad yciem i dziaalnoci Mikoaja Kopernika to wany nurt w pracy naukowej prof. Biskupa. Od 1967r. Prowadzi poszukiwania w archiwach i bibliotekach krajowych oraz Uppsali, Sztokholmie i Getyndze. Chodzio przede wszystkim o skontrolowanie caoci spucizny rkopimiennej wielkiego astronoma oraz zweryfikowanie tekstw ju opublikowanych. Prace te obj przygotowujc wydawnictwo ,,Regesta Copernicana, zawierajce peny, znany dzi zestaw przekazw rdowych. W wyniku kwerendy udao si odkry kilkanacie kopernikanw oraz przekazw porednio zwizanych z Kopernikiem. W ten sposb powstay dwa wydawnictwa rdowe. Pierwsze z nich to rkopisy Kopernika ,,Lokacje anw opuszczonych na Warmii z lat 1516-1522, ukazujce jego zwizki z Mazurami, ktrzy tam osiedlili. Drugie wydawnictwo rdowe to ,,Nowe materiay do dziaalnoci publicznej Mikoaja Kopernika z lat 1512-1537 , w ktrych znajduje si kilka nieznanych dokumentw.

Praca pt. ,,Dziaalno publicystyczna Mikoaja Kopernika stanowi prb pokazania aktywnej dziaalnoci utalentowanego i wszechstronnego astronoma oraz blisze poznanie wszystkich aspektw kopernikowego ywota. Nazwisko Kopernika wie si powszechnie z jego epokowym odkryciem, ktre budzio i budzi zawsze bdzie gwnie zainteresowanie wrd naukowcw, badajcych ycie Wielkiego torunianina, jak i og spoeczestwa :,,Wstrzyma Soce, ruszy Ziemie, takie wydao go plemi Marian Biskup dostrzeg potrzeb ukazania jego sylwetki i roli jako obywatela Polski XVI-wiecznej, a dokadnie jej pnocnej czci pomorskiej, zwanej wwczas Prusami Krlewskimi, w ktrych rozwj woy wiele szczerego i realnego wysiku. W dziele tym autor zawar wiele obrazw historycznej Polski, ukazujc sytuacj administracyjn, najwaniejsze problemy spoeczno gospodarcze, ustawodawstwo jak i obraz ludnoci XVI wieku. Mikoaj Kopernik jawi nam si jako publicystyczny obroca poudniowej Warmii z Olsztynem przed agresj krzyack. Dziki tej lekturze moemy dowiedzie si rwnie, i wiele lat swego ycia powici Kopernik czoowemu zagadnieniu, nurtujcemu spoeczestwo Prus Krlewskich, tj. reformie monety krajowej i ujednolicenia jej z monet oglnopolsk.

Moemy stwierdzi, e autor zaj si zobrazowaniem ycia Mikoaja Kopernika, gdy od pierwszych stron rysuje nam jego posta. Przed naszymi oczyma ukazuje najistotniejsze, czsto nieznane zdarzenia , ktre miay wpyw na prac, twrczo, sposb rozumowania, na cae ycie astronoma. Prof. Biskup stwarza nam moliwo do obserwacji dojrzewania, zdobywania wiedzy i umiejtnoci u boku swego wuja i protektora ukasza Watzenrodego oraz samodzielne ksztacenie swych pogldw i przekona. Ksika ta, pomimo swego bardzo statycznego wyrazu, pena jest zaskakujcych ,,ciekawostek, np. jedn z nich jest fakt ktrego dokadno bardzo mnie zainteresowaa, a mwi on o tym i dnia 2 czerwca1509 roku w Krakowie Kopernik przygotowujc druk swego aciskiego tumaczenia greckich ,,Listw Teofila Symokatty, jednoczenie obserwowa zamienie Ksiyca

Prezentacje przygotowaa :

Z klasy :

You might also like